Το ήξερες ότι το φως είναι ο πιο σημαντικός περιβαντολλογικός παράγοντας όσον αφορά στον κύκλο ύπνου-αφύπνισης και στον τρόπο που λειτουργεί ο κιρκάδιος ρυθμός; Πριν εμφανιστούν το τεχνητό φως και οι ηλεκτρονικές συσκευές, αυτός ο ρυθμός επηρεαζόταν κυρίως από τον ήλιο.
Τα χρώματα του φωτός
Το φως περιέχει πολλά χρώματα, αλλά ένα μέρος του φάσματος του ορατού φωτός περιλαμβάνει τα παρακάτω χρώματα:
- το λευκό φως, που είναι συνδυασμός όλων των ανοιχτών χρωμάτων
- το κίτρινο ή πορτοκαλί φως
- το κόκκινο φως
- το μπλε φως
Το μπλε φως είναι μόνο ένα μέρος του ορατού φάσματος, αλλά σίγουρα παίζει καθοριστικό ρόλο στον τρόπο λειτουργίας μας σε καθημερινή βάση.
Ας δούμε γιατί το μπλε φως ενοχλεί τον ύπνο μας!
Πώς μπορεί το μπλε φως να επηρεάζει τον ύπνο σου;
Το πρώτο που αναφέρουμε είναι ότι το κόκκινο, το κίτρινο ή το πορτοκαλί φως έχουν ελάχιστη έως καθόλου επίδραση στον κιρκάδιο ρυθμό μας. Ο ρυθμός αυτός όμως μπορεί να διαταραχθεί από την έκθεσή μας σε τεχνητό ή έντονο φως. Επίσης, η ενασχόληση με ηλεκτρονικές συσκευές (με μπλε φως) πριν τον ύπνο μπορεί να τον διαταράξει σημαντικά.
Η έκθεση σε μπλε φως κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι καλή για την υγεία. Όμως το πρόβλημα είναι ότι είμαστε υπερβολικά εκτεθειμένοι στο μπλε φως, ειδικά τη νύχτα, και αυτό μπορεί να επηρεάζει αρνητικά τον κύκλο του ύπνου μας.
Πώς μπορεί πραγματικά το μπλε φως να βλάψει τον ύπνο μας; Καταστέλλει την έκκριση μελατονίνης που είναι η ορμόνη του ύπνου και ρυθμίζει τον κιρκάδιο ρυθμό. Η χαμηλή παραγωγή μελατονίνης μας εμποδίζει να αποκοιμηθούμε ή να παραμείνουμε κοιμισμένοι.
Από πού προέρχεται το μπλε φως στο σπίτι μας;
WΣτο σπίτι μας πολλές ηλεκτρονικές συσκευές είναι πηγή μπλε φωτός και προκαλούν προβλήματα ύπνου. Δυστυχώς, οι αγαπημένες μας συσκευές είναι ακριβώς αυτές που σαμποτάρουν τον ύπνο μας. Μερικές από αυτές είναι:
- τα κινητά τηλέφωνα
- οι οθόνες υπολογιστών
- τα tablets
- οι τηλεοράσεις
Υπάρχουν και άλλες πηγές μπλε φωτός, όπως τα φώτα LED ή ο φθορίζων φωτισμός. Πραγματικά, το μπλε φως είναι παντού και είναι πάρα πολύ δύσκολο να το αποφύγουμε. Άρα λοιπόν πώς να κοιμόμαστε καλά κάθε νύχτα;
Πώς να διαχειρίζεσαι το μπλε φως
Πρώτον, καθόρισε πόσο χρόνο ξοδεύεις εκτεθειμένος στο μπλε φως, τόσο στο σπίτι, όσο και στη δουλειά.
Η ιδανική λύση είναι να μην χρησιμοποιείς ηλεκτρονικές συσκευές τουλάχιστον 90 λεπτά πριν τον ύπνο. Ένα πιο ρεαλιστικό σενάριο είναι να διακόψεις την έκθεσή σου στο μπλε φως 60 λεπτά πριν τον ύπνο. Δυστυχώς, σε κάποιες περιπτώσεις, αυτό μπορεί να μην αρκεί. Όμως υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις για να περιορίσεις την έκθεσή σου στο μπλε φως τη νύχτα και συγχρόνως να χρησιμοποιείς ηλεκτρονικές συσκευές.
Για παράδειγμα, το βράδυ μπορείς να φοράς γυαλιά που μπλοκάρουν το μπλε φως. Δεν βλάπτουν την όραση - αντίθετα, την προστατεύουν.
Όταν διαβάζεις ένα βιβλίο πριν κοιμηθείς, επίλεξε μια πηγή κόκκινου ή πορτοκαλί φωτός, αντί για μπλε. Ή απλά χρησιμοποίησε ένα φως βιβλίου που μπορεί να ανακατευθύνει τον φωτισμό.
Επίσης, όταν πας για ύπνο, αν το δωμάτιο δεν είναι αρκετά σκοτεινό, χρησιμοποίησε μια μάσκα ύπνου ή κουρτίνες έτσι ώστε να αποκλείσεις το φως και να απολαύσεις έναν καλό ύπνο. Μήπως σκέφτεσαι τη «νυχτερινή λειτουργία» του κινητού σου; Πρόσεξε: μια μελέτη του 2018 διαπίστωσε ότι η εφαρμογή Night Shift των Apple κινητών είναι αναποτελεσματική. Δεν εμποδίζει το μπλε φως, ούτε αυξάνει την παραγωγή μελατονίνης.
Συμπέρασμα
Μην πανικοβάλλεσαι και μην κλείσεις όλα τα φώτα! Χρειαζόμαστε φως για να λειτουργήσουμε σωστά. Αντί να περιορίζεις την έκθεση στο φως γενικά, περιόρισε τουλάχιστον την έκθεση στο μπλε φως τη νύχτα, όχι την ημέρα. Χρειαζόμαστε μπλε φως για να μας κρατά συγκεντρωμένους και σε εγρήγορση, αλλά μην το παρακάνεις - αλλιώς θα διαταράξεις τον κύκλο του ύπνου σου.
Χρησιμοποίησε με μέτρο τις ηλεκτρονικές σου συσκευές τη νύχτα ώστε να ξεκουράζεσαι καλά.
Θέλεις περισσότερες πληροφορίες για τους τρόπους που μπορείς να βελτιώσεις την ποιότητα του ύπνου σου; Ανάτρεξε στο φυλλάδιο μας – Πώς να κοιμάσαι καλύτερα - Ένας φιλικός οδηγός!
Comments (0)